To pesymistyczna odpowiedź na pytanie czy Polacy mogą odzyskać niepodległość w czasach modernizmu na drodze zbrojnej walki o niepodległość. You might also like Janion_Polacy i ich wampiry Dbam o zwoje mózgowe. Maria Janion w swoim mieszkaniu na warszawskiej Ochocie (Fot. Bartłomiej Barczyk / Agencja Wyborcza.pl) Był zwyczaj, że piękne dziewczęta chodziły z książkami pod pachą do teatru. Albo przechadzały się po ulicach. Dla książki było to wyróżnienie. A piękność wysyłała w ten sposób sygnał do świata Maria Janion, niezaprzeczalnie autorytet w dziedzinie wampirologii, w swojej genialnej monografii "Wampir. Biografia symboliczna. Już na pierwszych kartach próbuje ukazać jak silnie mit wampira oddziaływał na człowieka i jego twórczość na przestrzeni dziejów, a także jak dużą popularnością się cieszył - oczywiście w romantyzmie. Maria Janion, Polacy i ich wampiry [w:] tejŽe, Wobec zla, Chotomów 1989. Zadanie 1. (1 p.) Wyjaénij, na czym polega szczególny charakter épiewu Konrada na tle literatury polskiej. Zadanie 2. (1 p.) Odpowiedz, w jaki sposób Mickiewicz próbowal zlagodzié wymowe pieéni Konrada. Zadanie 3. (1 p.) Maria Janion (24 December 1926 – 23 August 2020) was a Polish scholar, literary theorist and critic, as well as a feminist. She was a professor at the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences, specialising in literary Romanticism. Janion was also a member of the Polish Academy of Learning. rzymskich patrycjuszy); e) Wprowadzenie do języka archaizmów (tedy, zali, bogdaj, jeno, pierwej). 2. Postacie historyczne: Poznasz je po przeczytaniu ich cech charakterystycznych, nie przepisuj tekstu, wpisz tylko. imię osoby, którą rozpoznałeś. 1) Wykwintny i elegancki patrycjusz, uznawany za arbitra elegancji (wzór wykwintu, dobrego Maria Janion (1926–2020), an oustanding humanist, scholar, critic, historian of literature; a professor at the Institute of Literary Research in the Polish Academy of Sciences, author of twenty books and several hundred articles; expert on Polish and Maria Janion, autorka wielu dzieł poświęconych polskiej kulturze romantycznej, w książce Do Europy - tak, ale razem z naszymi umarłymi - zbiorze szkiców i wywiadów - skupiła się na procesie rozpadu dotychczasowego kulturowego paradygmatu. przestrzeń od wewnątrz – jest częściowo związana z wyobraźnią, lękiem przed życiem i. nadzieją na odkupienie” (1964: 148–149). Rękopis znaleziony w Saragossie dał nam przykład wahania między rzeczywistością a. (powiedzmy) iluzją: zastanawialiśmy się, czy to, co widzimy, nie jest podstępem lub błędem. Tymczasem wojna ta trwała długo (od lutego 1919 do października 1920), obfitowała w różne dramatyczne zwroty akcji i okupiona została wielkim wysiłkiem i ofiarami. Jeden z najtrudniejszych jej momentów stał się tematem powieści “W polu” Stanisława Rembeka (1901–1985). Autor – kanonier 10. G7UgV. Portret Marii Janion autorstwa Zbigniewa Kresowatego. Źródło: Wikipedia Czytam wspomnienia po Janion i irytuję się z każdym komentarzem, który mówi: „Ach, przestańcie ją zagarniać na te wasze polityczne wojenki, już dość o tym LGBT, to była Wielka Humanistka”. Bywają takie osoby, o których mówimy, że będą trwały wiecznie, bo ich istnienie gwarantuje nam względny spokój; wydaje nam się, że bez nich nadejdą jakieś apokaliptyczne zdarzenia, nieodwracalne zmiany. Jest to lęk absolutnie fałszywy. Staruszek nadal podwiązuje pomidory, a kobiety chodzą pod parasolkami. Nic się nie dzieje. Początek studiów, polonistyka na UJ. Studentka pierwszego czy drugiego roku tego kierunku dostaje do przeczytania dwieście książek rocznie, na dodatek nie potrafi jeszcze w tym wieku myśleć syntetycznie, więc całą swoją energię przekierowuje na siedzenie w bibliotekach, na mrówczą pracę, której znaczenia nie rozumie. Chłonie, a nie wchłania, widzi, ale nie potrafi niczego zobaczyć. To oczywiście o mnie. Nie umiałam myśleć procesami, nie widziałam ludzi w twórcach czy twórczyniach, a zjawiska polityczne odczytywałam przez bezpiecznie zmieloną papkę czytelniczki pewnej znanej szeroko liberalnej gazety środka. Maria Janion jest wtedy kolejnym nazwiskiem w książkach, nazwiskiem ważnym, nawet takim, które staje się momentami bardzo istotne, jest w końcu badaczką romantyzmu, a ja romantyzm cenię – wydaje mi się nieoczywisty, ciekawy, mniej płaski niż inne epoki. Kiedy stykam się z krakowskimi badaczami, z prof. Szturcem, który uczy odczytywania mitów i zalążków przekrojowego myślenia, i prof. Iwoną Węgrzyn, na której zajęciach próbujemy uchwycić migotliwość różnych zjawisk, coś mi się tam uruchamia, zaczynam rozumieć. Ale kiedy piszę pracę o Krasińskim i korzystam z prac Janion, robię dokładnie to samo co z wszystkimi innymi książkami wcześniej: za dużo ich czytam, przebijam się przez setki listów do Delfiny Potockiej właściwie tylko po to, żeby stworzyć coś na kształt płaskiej analizy pozbawionej jakiejkolwiek treści. Myślę, że przeznaczam wtedy jakieś 80 proc. swojego czasu na czytanie. I nic wtedy z tego nie wynika. To jest moment, w którym „Wysokie Obcasy” budują symetrię pomiędzy anty- i feministkami. Sama jako Rozsądna Osoba umieszczam się dokładnie w jej środku. I pamiętam, że opatulona tym naręczem bezpiecznych osądów, kiedy słyszę od znajomej identyfikującej się jako feministka: „Słuchaj, sama zobacz, chodź na naszą demonstrację! To wygląda tak, że stoimy i coś krzyczymy, będzie nas jakieś 12, a z naprzeciwka będą leciały jajka” – to myślę o niej jako osobie szalonej. Takie spędzanie czasu nie leży w rozkładzie dnia Rozsądnej Osoby zainteresowanej humanistyką. Mogłaby się tu pojawić teraz wzruszająca historia o tym, że następnie czytam Kobiety i duch inności i biegnę na Manifę, ale to nieprawda. Feminizm mnie interesuje jako zagadnienie naukowe, które mogłabym zgłębić punkt po punkcie, przeczytać z analitycznym dystansem listę jakichś lektur. I wtedy ta znajoma mówi coś w stylu: „To wspaniałe, że mamy taką sojuszniczkę jak Maria Janion. Ona nasz bastion, nasza legitymizacja i ostoja w tej Warszawie, dzięki niej tu jakoś funkcjonujemy”. I jest to dla mnie najdziwniejsze zdanie, jakie można wtedy wypowiedzieć. Na pierwszą w życiu Manifę pójdę pięć lat później, a organizować będę ją po raz pierwszy osiem lat później. Ale już wtedy zostaje mi w środku jakaś zadra, której nie mogę zdefiniować. Pewnie bierze się ona stąd, że jestem wychowywana przez UJ w duchu, że literatura to rodzaj świętości. Moje synapsy nie potrafią nadrobić tego przejścia z Wielkiego Autorytetu Literackiego do hałaśliwej ulicy, która się czegoś domaga. Ale Kobiety i duch inności faktycznie czytam pewnie mniej więcej w tym czasie, wstyd się przyznać, jak późno, wcześniej znam pewnie fragmenty tekstów, które pasują mi do jakiejś pracy. I trochę nie mogę uwierzyć, jak to jest możliwe, że praca naukowa może być deklaratywna, polityczna i nadal być częścią humanistyki. Słyszę niemal na każdych zajęciach, że to dwie różne rzeczy, właściwie dziś mam przekonanie, że cały wysiłek szedł wtedy w ich oddzielenie, bo w końcu tak, nawet rozmowa o stylistyce, języku jest totalnie przezroczysta, a nazwisko „tych feministek z Warszawy” pojawia się często w asyście zaznaczonego dystansu. I nie, nie jest to nawet dystans do feminizmu jako idei, ale wszystko, co polityczne, sprawia, że osoba zajmująca się nauką się ośmiesza. Przestaje być wiarygodna. Na akademii bowiem również króluje Rozsądek, może trochę w mniej wulgarnym wydaniu niż w mainstreamowych mediach, ale jest oczywistym punktem odniesienia. Potem jeszcze chwilkę zajmuję się kobietami, pisząc filmoznawczą magisterkę, której podmiotem są postacie polskiej szkoły filmowej. Korzystam z prac Janion jako klucza, który pomaga mi opisywać kategorie absurdu i melancholii przez pryzmat romantycznych mitów. Pamiętam, że mam taki moment, że właściwie cała literatura przedmiotu mogłaby mi się do niczego nie przydać – oprócz Janion. Teksty o romantycznych bohaterkach i bohaterach nadal stanowią sekretny przewodnik po polskiej rzeczywistości XX wieku, pozwalają mi lepiej rozumieć swoje postacie. Choć nadal ich nie rozumiem. Równolegle jest to czas, kiedy uczę się feminizmu – na własnej skórze, z ulicy i przez osmozę. Jest to proces tak bardzo nieuchwytny, że umiem go opisać tylko na dyskusjach panelowych wokół problemu, przez doświadczenia, których przestaję się wtedy wstydzić. Nagle własna historia staje się ważna, nie jest niczym obciachowym. Wszystko: literatura, kino, polityka składają się w całość. Jestem początkującą nauczycielką i jak każda polonistka przez pół drugiej klasy przebijam się przez Dziady. Zaczynam rozumieć pieśń wampiryczną po mniej więcej 10 latach od pierwszej lektury. Tłumaczę uczniom: „Ej, romantyzm może wam się nie podobać, ale musicie to rozumieć, jeśli mieszkacie w Polsce, bo to jest kluczowe”. Jestem wzruszona w momencie, w którym moja uczennica dziękuje za polecenie jej książki Wampir. Biografia romantyczna. Po latach wcale nie żałuję miesięcy spędzonych bezmyślnie w bibliotece i czytania dzieł polskiej humanistyki bez żadnego zrozumienia. Przynajmniej przez nie przebrnęłam, myślę, przecież dorosły człowiek nie ma na to czasu. Nie żałuję też poświęcania lwiej części życia polityce, chociaż teraz nie jestem w niej czynnie. Nie uważam, że któreś z tych zajęć jest ważniejsze czy bardziej wartościowe, ale obie te części stanowią to, kim teraz jestem. Jeśli czegoś uczy nas istnienie postaci takiej jak Janion, to że życie jest całością, nie składa się z szufladek rozmieszczonych w katalogu wielkim jak w Bibliotece Jagiellońskiej. To, czym się zajmujemy, co badamy (jeśli coś badamy), z kim mieszkamy, czy lubimy koty, z kim się przyjaźniliśmy, jakie przeczytaliśmy wiersze, na jakiej demonstracji byliśmy ostatnio – to wszystko składa się na to, kim jesteśmy. To my jesteśmy jak nasze teksty, nie jesteśmy od nich lepsi, rzadko jesteśmy od nich też gorsi. Wybory, których dokonujemy, są ważne. Nie jest tak, że zaangażowanie polityczne ośmiesza. Ale udawanie, że to wszystko istnieje w oddzieleniu, już tak. Czytam wspomnienia po Janion i irytuję się z każdym komentarzem, który mówi: „ach, przestańcie ją zagarniać na te wasze polityczne wojenki, już dość o tym LGBT, to była Wielka Humanistka”. „Każdy bierze z Janion tyle, ile jest w stanie w danym momencie” – słyszę od przyjaciela. A ja tak bardzo bym chciała, żebyśmy wzięli z niej wszystko. Teraz. I. Iwasiów: wiodła za sobą ludzi pragnących poznania; G. Jankowicz: wychowała tak wiele pokoleń, jak mało kto w tym kraju; J. Sosnowski: "Transgresje" przez nią wymyślone były lekturą formacyjną dla pokoleń humanistów; W. Rymkiewicz; była Nauczycielką; M. Bieńczyk: naszą wielką Marek Bieńczyk był doktorantem prof. Janion. W rozmowie z PAP ocenił, że "była ona reinterpretatorką polskiego romantyzmu i uczyła spojrzenia na literaturę i kulturę jako na coś, co jest podstawowe dla istnienia człowieka". Bieńczyk podkreślił, że "poza tym, co Janion zrobiła dla historii polskiego romantyzmu i jego nowej interpretacji, najważniejsza były jej działalność pedagogiczna". "Była naszą wielką matką, wybitnym pedagogiem, który zmieniał biografie ludzi. Gdyby nie ona nie pisałbym książek. Zawdzięczam jej wszystko, to, że zacząłem pisać" - wspominał. "Kształtowała w nas świadomość, że nie ma nic ważniejszego niż kultura i literatura, że są one decydujące w życiu człowieka i dla życia społeczeństwa" - powiedział pisarz. Jako osobowość "potężną i magnetyczną" określił prof. Janion w rozmowie z PAP Grzegorz Jankowicz z "Tygodnika Powszechnego", dyrektor programowy Festiwalu Conrada. Zwrócił uwagę, że na zajęcia i spotkania z wybitną humanistką przychodzili nie tylko studenci polonistyki, ale i ludzie zajmujący się innymi dziedzinami kultury. "Przychodzili po to, żeby z nią współmyśleć, żeby się inspirować, żeby szukać swojej drogi w zderzeniu z jej myślą" – powiedział. "Wychowała tak wiele pokoleń intelektualistów i intelektualistek, jak mało kto w tym kraju" - ocenił. Podkreślił, że osoby, które przychodziły na zajęcia Janion "rozkwitały". "Czasami wielcy intelektualiści, intelektualistki w instytucjach akademickich sprawiają, że uczniowie, uczennice +kurczą się wewnętrznie+ pod wypływem bezwzględnej wybitności, którą napotkali na swej drodze. W przypadku Marii Janion było inaczej. W taki sposób wykorzystywała swą inteligencję i wiedzę, by inni mogli się rozwijać. Swoją energią wyzwalała ich energię i literacką pasję. Po spotkaniu z nią miało się ochotę czytać, myśleć, pisać i lepiej żyć" – wyjaśnił Jankowicz. Jak zauważył, Janion była nie tylko literaturoznawczynią, ale także „niestrudzoną komentatorką polskiej rzeczywistości historycznej, społecznej i politycznej”. „Za pomocą literatury, za pomocą odniesień do najważniejszych dla naszej kultury tekstów opowiadała polskiemu społeczeństwu, co się z nim dzieje, w jakim stadium duchowego rozwoju się znajduje” – mówił krytyk. Jego zdaniem najważniejszym rysem działalności intelektualnej Janion było to, że potrafiła konfrontować nas z tym, co w naszej historii trudne i bolesne. "Polski naród ma na swoim koncie zarówno czyny szlachetne, jak i haniebne. Janion wzywała nas do uczciwych rozliczeń, ale nie po to, by dręczyć wspólnotę, do której należała, by ją rozsadzać, by jątrzyć, lecz po to, by uczynić ją zdrowszą, otwartą i przyjazną" – ocenił Jankowicz. Wawrzyniec Rymkiewicz napisał na Facebooku: "Kiedy ktoś z nas mówił +Pani Profesor+, od razu było wiadomo, o kogo chodzi. Choć wielu było dookoła profesorów, a i nas - Jej uczniów - zaczęto z czasem tak tytułować. Maria Janion była Nauczycielką. Ktoś taki rzadko się zdarza. Żegnaj Pani Profesor! Już nigdy nie porozmawiamy o Mickiewiczu i Heideggerze, o wampirach i zbiorowej podświadomości. Jakieś cząstki Ciebie - Twoje myśli i uczucia - duchowe ślady - będą dalej w nas żyły. Może uda nam się jeszcze komuś je przekazać". Jerzy Sosnowski na Facebooku przyznaje, że trochę się bał Marii Janion. "Jej pozycja w naszym polonistycznym światku była taka, że kiedy podczas jakiejś konferencji we wczesnych latach 90. prof. Janion przywołała, zresztą krytycznie, mój tekst o Komornickiej, i poświęciła polemice z nim jakieś 30 proc. swojego referatu, w przerwie podeszła do mnie koleżanka i zapytała - oczywiście żartem, ale cóż za charakterystyczny to był żart! - jak się czuje nieśmiertelność. Seria +Transgresje+, przez nią wymyślona i współredagowana, była lekturą formacyjną, mam wrażenie, dla całego (mojego) pokolenia humanistów". "Gdy umierają wielcy, na pocieszenie mówimy, że zostanie ich dzieło. Prof. Maria Janion mówiła do nas ze środka biblioteki (zdjęcia zamieszczane teraz utrwalają Jej obraz w królestwie książek), więc ta formuła wydawać się może trafna. Jednak tracimy osobę, która odpowiadała światu, rozumiała egzystencję, wiodła za sobą ludzi pragnących poznania. To więcej niż pisanie książek" - wspominała Janion Inga Iwasiów. (PAP) autorki: Olga Łozińska, Beata Kołodziej oloz/ bko/ pat/ "Filologia Polska", t. 5, "W stronę literatury i języka", red. M. Mikołajczak, K. Węgorowska, Zielona Góra 2013, s. RawskiThis PaperA short summary of this paper1 Full PDF related to this paperDownloadPDF Pack Znawczyni polskiego i europejskiego romantyzmu, autorka kilkunastu książek, które zmieniły oblicze polskiej humanistyki, nauczycielka nazywana przez studentów Mistrzynią - profesor Maria Janion - spocznie w piątek na Powązkach Wojskowych w Warszawie w Alei Profesorskiej."Była wielką matką i wielką damą polskiej humanistyki" – powiedział po śmierci prof. Marii Janion literaturoznawca, rektor-elekt Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach prof. Ryszard Koziołek. "Fenomen Marii Janion polegał na tym, że ona przewidywała konsekwencje myśli, zanim przybrała formę książki, zawsze była w innym miejscu, niż się jej spodziewaliśmy czy przyzwyczailiśmy" – dodał."Maria Janion była fascynującą osobowością, wzorem humanisty w dzisiejszych czasach, pryzmatem, skupiającym przekaz kulturowy z przeszłości i projektującym go w przyszłość. Łączyła kolosalną wiedzę i erudycję z ambicją projektowania kultury przyszłości. Bardzo serio traktowała swoje seminarium - największe dzieło jej życia. Dla niej seminarium było spotkaniem ze społeczeństwem, nieustannym sprawdzaniem, jak należy czytać literaturę by dawać ludziom to, czego najbardziej potrzebują - samorozumienie, wiedzę o tym, kim jesteśmy i czego doświadczamy" - wspominał uczeń Janion, filmoznawca, Mateusz "Gorączki romantycznej" urodziła się w podlaskich Mońkach 24 grudnia 1926 roku, dokładnie 128 lat po Mickiewiczu. Jak wspominała sama Janion, w dzieciństwie czytała po pięć książek dziennie, bibliotekarka wymieniała jej książki dwa razy na dzień. Pochodziła z niezamożnej rodziny - samotna matka utrzymywała ją i jej brata, bardzo starając się jednak o to, żeby dzieci zdobyły wykształcenie. Podczas okupacji Maria Janion i jej brat uczęszczali na tajne komplety. Po wojnie cała rodzina przeniosła się do Łodzi, gdzie Maria rozpoczęła studia polonistyczne. Wraz z najbliższą przyjaciółką - Maryną Żmigrodzką - obracały się w kręgu marksistowskiej "Kuźnicy", której redaktora naczelnego, Stefana Żółkiewskiego, pieszczotliwie nazywały "Grubym". Kredyt zaufania, jaki początkowo miał u niej marksizm, Janion tłumaczyła doświadczeniem wojny i przekonaniem, że sowiecka dominacja może zapewnić trwały pokój. Wraz ze Żmigrodzką Janion zapisała się do PZPR, skąd została usunięta dopiero w 1978 Janion zajmuje w polskiej humanistyce miejsce szczególne. Stworzyła własne, bardzo osobiste i współczesne rozumienie romantyzmu. Po całych latach, gdy poezję romantyczną traktowano jak rodzaj nietykalnego skansenu historycznoliterackiego, jej "Gorączka romantyczna" (1975) była dla wielu objawieniem. Pod jej piórem romantyczne postaci ożywały, romantyczne rozumienie świata okazywało się nagle kluczem do zrozumienia współczesności. Maria Janion wyprowadziła romantyzm z getta pojęć historycznoliterackich, stworzyła z niego kategorię określająca pewien sposób myślenia, wartościowania świata, aktualny we wszystkich czasach i epokach."Owszem, prawda jest taka, że i ja, za romantykami, kreśliłam apologie polskiego, romantycznego szaleństwa. I ja idealizowałam Polaków jako naród wybitnie bohaterski. I ja widziałem w naszym mesjanizmie przede wszystkim słuszną gloryfikację polskiego cierpienia" - przyznawała badaczka romantyzmu, zastrzegając jednak, że już 20 lat temu zaczęła zmieniać ocenę. Po przełomie 1989 roku polski kult cierpienia zaczęła postrzegać, jako mentalny balast, z którego nie sposób się otrząsnąć. "Mesjanizm był projektowaną przez romantyzm ideologią narodu w stanie niewoli, był szerzeniem chwały narodu męczeńskiego, cierpiącego jak Chrystus za ludzkość, która zostanie zbawiona przez +Święte Rany Polskiego Narodu+ - jak pisał Wincenty Pol. (…) Żeby dziś szerzyć mesjanizm, trzeba albo traktować Polskę jako wybrankę Boga spośród narodów świata, obdarzoną szczególną misją, albo utrzymywać, że Polska nadal jest w niewoli. Albo jedno i drugie" - mówiła Janion w książce "Niedobre dziecię".W ujęciu Marii Janion romantyzm to przede wszystkim afirmacja wolności w każdym jej wymiarze. Może dlatego walczyła o uznanie w polskiej literaturze miejsca, jakie zajmowały grupy pod wieloma względami tej swobody pozbawione, jak kobiety, geje i Żydzi. Uchodząca za patronkę polskich feministek, autorka książki "Kobiety i duch inności" kilkakrotnie atakowała prawicowych polityków za gloryfikowanie męskiego i heteroseksualnego polskiego mitu narodowego. Protestowała przeciwko budowie pomnika Romana Dmowskiego w Warszawie, broniła artystki Doroty Nieznalskiej, w wywiadach protestowała przeciwko nazywaniu aborcji "zabijaniem życia".Ale ikona polskich feministek we wspomnieniach swoich uczniów występuje dość konsekwentnie, jako "profesor Janion", nie "profesorka". "Tak jak prof. Staniszkis, która dystansowała się od feministek podkreślając, że nie chce, jak one, ustawiać się w roli ofiary, spadkobierczyni pokoleń kobiet upośledzonych przez patriarchat i domagających się wobec tego taryfy ulgowej i specjalnego traktowania. Janion rywalizowała z mężczyznami na warunkach, które zastała, nie domagała się dodatkowych punktów za swój gender, ona ich nie potrzebowała. Dlatego może utrwaliła się zbitka +profesor Janion+" - uważa Mateusz otwarcia Kongresu Kultury Polskiej w październiku 2016 roku odczytano list Marii Janion do jego uczestników. Zdaniem literaturoznawczyni mamy obecnie w Polsce do czynienia z "centralnie planowanym zwrotem ku kulturze upadłego, epigońskiego romantyzmu". "Kanon stereotypów bogoojczyźnianych, Smoleńsk jako nowy mesjanistyczny mit mający scalać i koić skrzywdzonych przez poprzednią władzę. Jakże nieudolny i szkodliwy jest dominujący w Polsce wzorzec martyrologiczny. Mesjanizm, a już zwłaszcza państwowo-klerykalna jego wersja, jest przekleństwem dla Polski. Szczerze nienawidzę naszego mesjanizmu” – napisała."Maria Janion miała ambicje oddziaływania na rzeczywistość społeczną. Stworzyła środowisko intelektualne, które szło w świat i zmieniało go" - mówił uczeń Mateusz Werner dodając, że nie bała się podejmować trudnych tematów. "Czy była odważna? Tak, kiedy wsparła Towarzystwo Kursów Naukowych w latach 70. za co groziły szykany. Natomiast to, co mówiła Maria Janion po 1989 roku, np. że mesjanizm polski i polska martyrologia są przekleństwem polskiej kultury, którą należy z tego wyzwolić, nie wiązało się z żadnym ryzykiem, przeciwnie, miało ogromne wsparcie medialne - była za to chwalona i cytowana. Ale cel wypowiedzi i pisarstwa Marii Janion był inny - ona żyła poza tą karuzelą podchwytywanych przez media kontrowersji. Jestem pewien, że ona naprawdę pod koniec życia wierzyła, że mesjanizm jest obciążeniem polskości. Profesor Janion szukała prawdy o świecie, rzeczywistość ją interesowała ze względu na nią samą, a nie doraźny efekt ideologicznej walki. W tym sensie była oddalona od zmory polskiej humanistyki, którą jest instrumentalizacja wiedzy, selektywne wyszukiwanie argumentów, żeby udowodnić taką lub inną tezę. Ci, którzy tak robią, choć występują w roli naukowców, badaczy, tak naprawdę traktują rzeczywistość kulturową i społeczną przedmiotowo, jako jedynie jako pretekst, rezerwuar argumentów" - powiedział."A interesował ją polski romantyzm jako odpowiedź na pytanie +jak żyć+. Szukała w romantyzmie tej formy istnienia, sposobu życia, który został wypracowany w doświadczeniu polskiego losu i polskiej symboliki. Dochodziła do wniosków, które bywały medialnie podchwytywane, rozdmuchiwane na różne sposoby, żeby wywołać sensację, zrobić na złość temu +paskudnemu obozowi martyrologicznemu+. Ale Janion ona była z innej epoki, ją naprawdę interesowała polska kultura" - dodał Janion wspominała w wywiadach, że przez wiele lat pracowała od 6 rano do północy, dopiero w ostatnich latach nieco rozluźniła ten reżim. Praca to czytanie i pisanie, rodzina to studenci. Pisała ręcznie i oddawała wydawcom rękopisy. Jak sama wyznawała w wywiadach - żyła bardzo ascetycznie. Wśród studentów, którzy zapraszani byli do domu profesor, krążą legendy na temat liczby zgromadzonych tam książek. Sama Janion mawiała, że czasem łatwiej jej było pożyczyć książkę z biblioteki niż dokopać się do niej we własnym domu. Podobno w przedpokoju zgrupowana jest krytyka literacka i historia malarstwa, mniejszy pokój to romantyzm, gdzie zgromadzona jest również literatura ezoteryczna. Kuchnia to rejon Wielkiej Rewolucji Francuskiej, łazienka - beletrystyka, socjologia i - tak mówią o prof. Marii Janion jej studenci. Jest ich już kilka pokoleń - uczestników głośnych seminariów na Uniwersytecie Gdańskim i Warszawskim oraz w Instytucie Badań Literackich. Seminaria prowadzone przez Marię Janion przyciągały nie tylko polonistów - na tych zajęciach spotykali się studenci niemal wszystkich wydziałów humanistycznych. Pisarz Marek Bieńczyk, doktorant prof. Janion w rozmowie z PAP wspominał: "Była naszą wielką matką, wybitnym pedagogiem, który zmieniał biografie ludzi. Gdyby nie ona nie pisałbym książek. Zawdzięczam jej wszystko, to, że zacząłem pisać" - wspominał. "Kształtowała w nas świadomość, że nie ma nic ważniejszego niż kultura i literatura, że są one decydujące w życiu człowieka i dla życia społeczeństwa" - powiedział osobowość "potężną i magnetyczną" określił prof. Janion w rozmowie z PAP Grzegorz Jankowicz z "Tygodnika Powszechnego", dyrektor programowy Festiwalu Conrada. "Wychowała tak wiele pokoleń intelektualistów i intelektualistek, jak mało kto w tym kraju" - ocenił. Podkreślił, że osoby, które przychodziły na zajęcia Janion "rozkwitały". "Czasami wielcy intelektualiści, intelektualistki w instytucjach akademickich sprawiają, że uczniowie, uczennice +kurczą się wewnętrznie+ pod wypływem bezwzględnej wybitności, którą napotkali na swej drodze. W przypadku Marii Janion było inaczej. W taki sposób wykorzystywała swą inteligencję i wiedzę, by inni mogli się rozwijać. Swoją energią wyzwalała ich energię i literacką pasję. Po spotkaniu z nią miało się ochotę czytać, myśleć, pisać i lepiej żyć" – mówił zdaniem najważniejszym rysem działalności intelektualnej Janion było to, że potrafiła konfrontować nas z tym, co w naszej historii trudne i bolesne. "Polski naród ma na swoim koncie zarówno czyny szlachetne, jak i haniebne. Janion wzywała nas do uczciwych rozliczeń, ale nie po to, by dręczyć wspólnotę, do której należała, by ją rozsadzać, by jątrzyć, lecz po to, by uczynić ją zdrowszą, otwartą i przyjazną" – ocenił 80-lecie Janion jej dawni uczniowie przygotowali specjalną księgę ze szczególnym "drzewem genealogicznym". Z grubego pnia (symbolizującego samą panią profesor) wyrasta czterdzieści gałęzi nazwanych nazwiskami jej doktorantów, wśród których są Kazimiera Szczuka, Marek Bieńczyk, Stanisław Rosiek. Z gałęzi rozwijają się listki, oznaczające jej czterystu magistrantów, i kolejne odgałęzienia zbierające doktorantów, których dochowali się jej dawni studenci. Koronę wielkiego drzewa tworzy w sumie tysiąc pierwszej dekadzie XXI wieku Janion wydała szereg ważnych książek, "Do Europy tak, ale razem z naszymi umarłymi" (2000), "Żyjąc tracimy życie: niepokojące tematy egzystencji" (2001), "Wampir: biografia symboliczna" (2002), "Niesamowita Słowiańszczyzna: fantazmaty literatury" (2006). W latach 2000-2002 w Krakowie w wydawnictwie Universitas wyszły dzieła wybrane Marii Janion pod redakcją jej uczennicy Małgorzaty Czermińskiej. Ostatnią książką profesor Janion jest "Bohater, spisek, śmierć: wykłady żydowskie" (2009).Maria Janion zmarła 23 sietpnia w wieku 93 lat. W piątek spocznie na warszawskich Powązkach Wojskowych w Alei Profesorskiej.

maria janion polacy i ich wampiry